Lepote naše zemlje

[Milutinac 5906]

Petrovaradinska tvrđava

 

 

Na kamenoj steni u podnožju Fruške Gore, na mestu današnje tvrđave od davnina su postojala vojna utvrđenja, a poslednja arheološka istraživanja ukazuju da je istorija ovog lokaliteta duga više od 200 hiljada godina.

 

Kelti su na ovom mestu boravili između 3. i 4. veka pre nove ere. U rimsko doba, u 1. veku nove ere, između Petrovaradina i današnje Sremske Kamenice postojalo je utvrđenje Cusum. U doba Vizantije na istom mestu postoja je tvrđava Petricon. U 8. veku današnji Petrovaradin je bio u frančkoj državi, a od 9. veka u sastavu srednjevekovne ugarske države. Turci zaposedaju tvrđavu 1526. godine.

 

Tursko utvrđenje, nakon 160 godina, (1687.) osvojili su austrijanci i carski dvor procenjuje dugu borbu za prevlast u Podunavlju. Austrija 1692. godine započinje podizanje novog fortifikacijskog utvrđenja, danas Petriovaradinske tvrđave.

 

Gradnja tvrđave trajala je 88 godina, do 1780. godine. Građena je u vreme vladavine austrijskih careva Leopolda I, Josifa I, Karla IV, Marije Terezije i Josifa II, po sistemu građenja markiza Sebastijana Vobana (1653.-1707.), francuskog vojskovođe, arhitekte i pisca. Voban nije imao priliku da poseti gradilište tvrđave. Po ovom sistemu građene su mnoge tvrđave u Evropi, a Petrovaradinska je najveća, prostire se na vise od 110 hektara i naočuvanija je. Posebnost ovog sistema su visoki i strmi bedemi, grudobrani i duboki minirani šančevi, sve opasano vodenim šančevima i kanalima sa pokretnim mostovima, kontrolnim kapijama.

 

 

Petrovaradinska tvrđava građena je po planovima Kajzersferda i Marsilija a vojni graditelji su bili Vamberg, Gisenbir, Doksat, Manet i Šreder, sve ugledna imena vojne arhitekture austrijske carevine. Posebno je značajno podzemlje Tvrđave na četiri sprata, sa 16 kilometara hodnika i domorišta kao i veliki bunar, kao rezerva snabdevanja vodom u slučaju duže opsade tvrđave. Obilazak podzemnih galerija preporučuje se uz stručne vodiče Muzeja grada Novog Sada.

Po jednoj legendi ime Petrovaradin je dobijeno iz više reči - "Petra" na latinskom znači stena, "var" je na mađarskom grad, a "din" na turskom vera, iz čega je izvedeno Petrovaradin, "grad na steni čvrst kao vera".

 

 

Petrovaradinska trvrđava je sredinom 20. veka u potpunosti demilitarizovana, prograšena je istorijskim spomenikom, stavljena je pod zaštitu države i ustupljena za civilnu upotrebu. Na tvrđavi se nalaze Muzej i Arhiv Novog Sada, hoteli i restorani, ateljei i galerije likovnih umetnika, akademija umetnosti, astronomska opservatorija, planetarijum i mnogi drugi sadržaji.

 

 

Toranj sa satom je prepoznatljiv znak Petrovaradinske trvrđave i Novog Sada. Prečnih satnih krugova na sve četiri strane baroknog tornja je veći od dva metra, a brojevi su ispisani rimskim brojevima, kao sto je pravilo na hrišćanskim crkvama. Posebnost sata su velika kazaljka koja pokazuje sate, a mala minute, jer su za lađare na Dunavu, smene straže i vojnički red bili značajniji sati, vidljivi iz daleka. Satni mehanizam se svakodnevno i danas navija ručno i zvoni pune sate.

Monumentalnost Tvrđave na steni i Dunav u podnožju doprineli su da mnogi Petrovaradinsku tvrđavu nazivaju "Gibraltar na Dunavu".

 

 

Tekst preuzet sa visitnovisad.rs

 

Izvolite dalje 

Edited February 10, 2015 by milutin-NS

[Milutinac 5906]

Dvorac Dunđerski (Fantast), Bečej

 

Dvorac “Fantast” nalazi se na oko 14 km od Bečeja na putu za Bačku Topolu, u centralnom delu Vojvodine. Od Novog Sada udaljen je 60 km, a od Beograda 135 km. Čitav kompleks prostire se na oko 65 ha i obuhvata dvorac, mali kaštel, kapelu Svetog Đorđa, ergelu trkačkih konja i park.

 

 

Dvorac je podigao poznati vojvođanski veleposednik Bogdan Dunđerski, koji je od oca nasledio 2600 jutara zemlje između Srbobrana i Bečeja. Kažu da je velelepan dvorac pored Bečeja podigao iz inata, samo da bi pokazao da nije propao. Kada je sagrađen, dvorac “Fantast” je odslikavao svu moć i bogatstvo svog vlasnika, koji se nikada nije ženio i imao je tri velike ljubavi: žene, konje i vino. Bio je jedan od retkih ljudi koji je uspeo da ostvari svoje snove sagradivši dvorac iz mašte. Bogdan Dunđerski je drugovao sa čuvenim slikarem Urošem Predićem i kad je odlučio da na svom imanju podigne kapelu Sv. Đorđa, u neovizantijskom stilu, Prediću je poverio da oslika ikonostas. Najveći vojvođanski veleposednik je umro 1943. godine, a imanje je zaveštao Matici srpskoj.

 

 

Izgrađen u periodu od 1919. do 1923. i predstavlja mešavinu različitih neostilskih formi netipičnih za naše prostore. Sam toranj i četiri ugaone kule su građene u stilu neogotike, dok su oba ulaza urađena u stilu neoklasicizma. Dvorac je ograđen niskim zidom sa dvema monumentalnim kapijama od kovanog gvožđa.

 

 

Ergela spada u red najpoznatijih u ovom delu Evrope i tu su odgojena najpoznatija grla u bivšoj Jugoslaviji. Više od polovine celokupnog imanja je nekad zauzimala ergela koja je brojala oko 1400 rasnih konja. Danas se na imanju nalazi oko 80 grla u šest biiipšnica, a postoji i staza za trening galopera. Organizovana je škola jahanja, a moguće je i iznajmljivanje konja turistima. U okviru kompleksa se nalazi i park sa mnoštvom različitih vrsta drveća i uredenim stazama za šetnju. Pored hotela, posetiocima su na raspolaganju teniska igrališta, a tu je i pista za male avione.

 

 

Dvorac je 1983. pretvoren u hotel. Dobio je ime po k0nju Fantastu, najboljem k0nju koje je ergela Bogdana Dunđerskog odgajila.

 

Tekst preuzet sa srbija.travel

Edited December 16, 2014 by milutin-NS

[zunto 517]

:unworthy: :unworthy:

[Bogisha 9]

Alal ti vera Milutine, ovo je mnogo lep topic, voleo bih da zaživi.

[Angell 11]

+1

Edited February 8, 2015 by Angell

[SikterBre 31]

Ako počnemo i mi ostali da ga nadograđujemo, zaživeće sigurno!

[Milutinac 5906]

Karlovačka gimnazija

 

 

Karlovačka gimnazija je najstarija srpska gimnazija, osnovana 1791. godine, na padinama Fruške gore u Sremskim Karlovcima.

Glavni inicijatori i finansijeri su bili mitropolit Stevan Stratimirović i trgovac Dimitrije Atanasijević Sabov, koji je izdvojio zamašnu sumu novca (20000 forinti) za izgradnju škole. Gimnazija je počela sa radom 1. novembra 1791. godine i imala je šest razreda, četiri niža („gramatika“), i dva viša („humaniora“). Nastavni jezik je (kao i u mnogim drugim školama tog vremena) bio latinski, a učili su se sledeći predmeti: nemački, istorija, zemljopis, prirodne nauke, antropologija, rimske starine, fizika, logika i moralka, a kasnije je uveden i grčki jezik.

 

 

Prvi direktor je bio Andrija Gros, Slovak koji je doktorirao u Jeni, a kasniji je Andrija Volni, takođe Slovak, ostao čak 21 godinu. Mitropolit Stratimirović je birao profesore i dovodio direktore. Pošto među Srbima tog doba nije našao pogodne ličnosti opredelio se za Slovake. Tako je sledeći direktor Georgije Karlo Rumi, a od 1821. godine Pavle Magda

Današnja zgrada je sagrađena 1891. godine po projektu Juliusa Partoša, mađarskog arhitekte. Kada je sagrađena, ujedno je bila i Patrijaršijski dvor i smatrana je najreprezentativnijom srpskom građevinom u Vojvodini.

Škola ima veoma vrednu biblioteku za istoriju Srba u Mađarskoj.

Danas je u ovoj zgradi filološka gimnazija. U školi postoje dva smera, a to su klasični jezici i savremeni jezici. Klasični jezici u toku četiri godine izučavaju latinski i starogrčki kao glavne jezike, ali pohađajući i nastavu engleskog, kao trećeg i obaveznog jezika. Savremeni jezici pružaju čitav niz jezika od kojih se učenici opredeljuju za dva i po želji mogu da uče druge jezike fakultativno (arapski, grčki, staroslovenski, francuski, ruski, itd). Treći i obavezni je latinski jezik.

 

 

Neki od bivših đaka : Dimitrije Davidović, Milovan Vidaković, Georgije Magarašević, Branko Radičević, Jovan Sterija Popović, Josif Rajačić, Stevan Šupljikac, Jovan Subotić, Dimitrije Ruvarac, Ilarion Ruvarac, Manojlo Grbić, Vasa Stajić, Borislav Mihajlović Mihiz, Vida Ognjenović, Dejan Medaković, Oto Horvat i dr.

 

 

Biblioteka : Biblioteka Karlovačke gimnazije je najstarija školska biblioteka kod Srba.

Osnovana je iste godine kada i gimnazija i danas poseduje oko 18.000 knjiga. Darodavci ove biblioteke bili su uglavnom direktori Gimnazije, profesori, bivši đaci, dobrotvori, patroni, naučna društva i ustanove, knjižari i izdavači. Među najvrednije knjige svakako spadaju fototipsko izdanje “Miroslavljevog jevanđelja”, “Četvorojevanđelje” iz Mrkšine crkve (1562), “Služabnik” Vićenca Vukovića iz 1554, zatim dela Zaharija Orfelina, prva izdanja Dositeja Obradovića, Vuka Karadžića, Branka Radičevića, “Istorija” Jovana Rajića i mnoge druge.

 

 

 

U gimnaziji su snimani delovi filmova : "Tito i ja", "Lajanje na zvezde", "Varljivo leto" i "Balkan ekspres"

 

 

Deo teksta preuzet sa Wikipedia.org

[Milutinac 5906]

 

[nesa 169 348]

Crkva na Tekijama, izlazu iz Petrovaradina prema Beogradu:

 

 

Po čemu je ona značajna? Pogledajte zadnju stranu, onu na koju prvo i nailazite kad dolazite starim putem iz pravca Beograda:

 

 

Najbliže pogledu je kupola slična onoj na džamijama, a na dnu krsta vidi se i muslimanski polumesec. Crkva je sagrađena kao uspomena na veliku bitku kod Petrovaradina koja se desila pre 300 godina između austrijske i turske vojske. Legenda kaže da je tog 5. avgusta 1716., dakle usred leta iznenada počeo da pada sneg (!) na turskoj strani, te su se Turci posmrzavali i pobegli. Tja, znate kako je sa legendama, to može biti, a i ne mora, ali u svakom slučaju su tog dana Turci potučeni do nogu. Sa snegom ili bez njega.  To je bio početak njihovog trajnog isterivanja sa prostora današnje Vojvodine i taj proces je završen nekoliko godina kasnije. Biće da je ipak presudila izuzetna sposobnost austrijskog vojskovođe Princa Eugena Savojskog, inače jednog od najuspešnijih vojnih komandanata svih vremena.

 

Svake godine 5. avgusta kod ove crkve se održava posebna svetkovina koja se zove Snežna Marija, nazvana po legendi koju sam vam pomenuo.

 

O samom istorijskom događaju na malo drugačiji način imate opis u mom blogu ovde:

https://neshataxista.blogspot.rs/2016/08/jedna-bitka-jedan-covek-i-jedan-grad.html

 

 

Edited January 18, 2017 by nesa 169

[delakroa 38]

Posto sam se zainteresovao za istorijat porodice Dundjerski i istrazio, ovde cu da napisem sve vezano za njihovu zaostavstinu, a sto je lepota ove nase zemlje i sto vredi posetiti. Milutin je vec pisao o dvorcu Fantast kod Beceja, sto je pripadalo Bogdanu Dundjerskom, a ja sam se vise bavio drugom granom te porodice, Lazarom (Bogdanovim stricem) i svime sto je ostavio iza sebe. Pa da pocnem.

 

Dvorac u Kulpinu:

Ovo imanje pripadalo je staroj vojvodjanskoj porodici Stratimirovic. Lazar je samo otkupio imanje i malo ga preuredio. Iako nije bio skolovan, voleo je umetnost, a imao je smisla i za estetiku i lepotu. Stratimirovici su prodali imanje Mateju Semzu od Kamjonike, da bi on, ubrzo, prosledio Lazaru. Uredjenju ovog dvora doprineo je jos i Lazarov sin Djordje kome je otac i ostavio ovo imanje. 

 

Dvorac u Celarevu:

Identicno, kao dvorac u Kulpinu, tako je i ovaj u Celarevu ranije pripadao drugom vlasniku. Njega je sagradio Nikola Bezeredi, a Lazar otkupio krajem 19.veka (preciznije pre dvorca u Kulpinu). Nikola je, zajedno sa dvorcem, prodao i klavir, koji se narocito svideo Lazaru, ali nije znao da svira. Zato ga je ostavio u salonu da ceka bolje dane. Voleo je umetnost i zato je u svom dvorcu okupljao brojne umetnike, pisce, muzicare, pesnike, slikare. Ali klavir niko nikada nije ni takao. Dundjerski su, po mojim saznanjima, najvise vremena i proveli ovde, tu su rodjena i odrasla sva Lazarova deca - Djordje, Gideon, Milka, Olga i Jelena (imao je vise dece, ali su ostala umrla vec po rodjenju). Ovaj dvorac posecivao je i Lazar Kostic, kum Lazarov i veliki prijatelj, te se tu rodila i velika ljubav izmedju njega i Lenke. Da se vratim na klavir, Lenka je bila najskolovanija, te je pokazala i afinitet prema muzici i ona je jedina svirala na tom klaviru. Ponekad bi, kada bi Laza Kostic dolazio u posetu, sluge iznosile klavir u park ispred dvorca, a ona bi svirala samo za Lazu. Stotinu i vise godina nakon njene tragicne sudbine, klavir je i dalje tamo (ali cu da proverim kada odem!). Ispred dvorca je, kako sam vec naveo, veliki park, u kome se nalaze najrazlicitiji zasadi drva, starih preko 100 godina!

[delakroa 38]

Dvorac u Hajducici:

Dvorac Damaskin u Hajducici je najocuvaniji dvorac Lazara Dundjerskog. Ko je gledao film Santa Maria della Salute moze da prepozna da je upravo ovde snimano, iako porodica Dundjerski nije ovde zivela. Gradjen je 1911.godine, dakle posle smrti Jelene Dundjerski, a poklonio ga je Lazar u miraz svojoj cerki Olgi. Prema pricama, ovde je bilo selo, a imanje je, pogodicete vec, Lazar kupio od grofa Istvana Damaskina, te ga potom preuredio. Ko je gledao film setice se scene kada Lazari (Dundjerski i Kostic) sade mlade sadnice sa malim Dundjerskima. E pa to i jeste donekle istorijska cinjenica. Oko ovog dvorca posadjen je park, a u sklopu imanja nalazi se i jezero. Olga je kasnije, kao prava cerka Lazara Dunjerskog, gazde, veleposednika, preuzela imanje i vodila racuna o svemu. 

 

Posto je ovaj posledni ujedno i najocuvaniji dvorac, otvoren i za posetioce, moja topla preporuka je da se obidje, vidi, mozda najbolje u rano prolece, kada prelepi park na imanju zasija u punom sjaju. Iako ni sam jos nisam bio, planiram, upravo tako, da ga ovog proleca posetim.  

Edited March 11, 2017 by delakroa

[silenci 2337]

a svaka cast za prico o dvorcima Dundjerski,a veceras je pocela serija Santa Marija dela Salute

[delakroa 38]

Vezano za ovaj zamak u Hajducici postoji i jedna legenda. Naime, vlasnik je pozvao nekog slikara koji se zvao Jatan, da oslika nekoliko slika imanja. Slikar je dosao, video, mislio da ce vrlo lako obaviti posao jer je zamak delovao jednostavno, medjutim, proslo je vreme, godine, a on nije mogao da naslika niti jednu sliku! Tada je, jedno vece, usnio san: setajuci pored jezera cuo je glas iz vode koji je govorio da je u vodi kondenzovana sva lepota prirode, te da ce, ako zamoci cetkicu u tu vodu, uspeti da naslika najlepse boje i slike. Jedini je uslov bio da mora da slika sve sto bude sanjao. Slikar je odmah pristao na to. I zaista, njegovi potezi kao da su stvarali magiju - slikajuci goluba mogao se tacno cuti i lepet njegovih krila i videti svako perce na krilima tog goluba. Slikao je najlepse slike, prirodu, cak se i osecao miris opalog lisca kada je slikao jesenje pejsaze. Medjutim, jednoga dana je izgubio snove. Pomislio je da je, usled premora, zapadao u cvrsti san, ali kako mu se to desavalo svako vece shvatio je da je platio preskupu cenu za par lepih slika. Nedugo potom je i nestao, izgubio se, samo je ostalo jezero da svedoci o proslom vremenu, stvarajuci u svojoj dubini razlicite slike, koje kao da su oslikavale tudje snove.

Edited March 11, 2017 by delakroa

[Milutinac 5906]

IRIG

 

 

Prvi put u dokumentima Irig se spominje 1225. godine. Sve do kraja XV veka prošlost Iriga malo je poznata. Krajem XV i početkom XVI veka podižu se brojni manastiri koji predstavljaju najveći dragulj iriške opštine. Irig je na svojevrstan način bio „prestonica fruškogorskih manastira“. Od ukupno šesnaest manastira, polovina se nalazi na teritoriji iriške opštine. Oko manastira nastala su skoro sva naselja današnje opštine Irig.

U vreme turske okupacije (1526-1699), kulturni zamah se prekida, ali manastiri i dalje ostaju jedini centri kulture i obrazovanja i doprinose očuvanju nacionalnog identiteta i svesti. Posebno za te zasluge imaju manastiri Novo Hopovo i Krušedol. U manastiru Novo Hopovo 1573. godine otvorena je i prva škola na ovim prostorima. U vreme Velike seobe Srba, 1690. godine, ove krajeve naseljava veliki broj Srba sa južnog etničkog prostora – Makedonija i Kosovo i Metohija.

 

Manastir Hopovo

Karlovačkim mirom 1699. godine, ovi krajevi se oslobađaju turske okupacije, ali nju zamenjuje austrijska, koja će trajati do 1918. godine. Irig je i prvi grad u Sremu koji 1760. godine od cara Leopolda dobija pravo na držanje dva vašara godišnje. To doprinosi razvoju zanastva i trgovine i snaženju ekonomske moći grada.
Irig postaje veliki centar trgovine i zanastva i ekonomski najznačajniji grad u Sremu tokom osamnaestog veka., te je sa ponosom nosio ime „Fruškogorska prestonica“.

Oko Iriga i manastira Hopovo je 1770. godine zabeležena jedna retka i po svemu jedinstvena škola u narodu poznata kao „Guslarska škola“ ili podrugljivo nazvana „Slepačka akademija“, koja je trajala više od jednog veka. Nju su činili slepi guslari koji su svirali u gusle i pevali epske pesme.

Ko zna kojim bi pravcima lepote i razvoja išao Irig da ne bi zlosutne kuge u XVIII veku, znane kao „iriška kuga“ jer, u to vreme Irig je imao više stanovnika nego tadašnji Beograd, ali se posle kuge više nikad nije oporavio. Zahvaljujući ekonomskoj snazi pre kuge i dobijenim privilegijama od Iločkog spahiluka i bečkog dvora, materijalni položaj Iriga se brzo obnavlja, ali mu je bilo potrebno pedeset godina da bi imao broj stanovnika koji je imao pre epidemije.

Vremenom on postaje značajan privredni, trgovački i zanatski centar. U ekonomskoj osnaženoj sredini stvaraju se uslovi i za razvoj duhovnog života. Podižu se škole, biblioteke, čitaonice. Osniva se i prva biblioteka 1829. godine, jedna među najstarijim u srpskom narodu, koja nosi naziv „Podluško-sremska biblioteka“. Godine 1842. u Irigu se osniva „Srpska čitaonica“, kojoj se pripaja i ranije osnovana bibloteka.

Druga polovina XIX veka predstavlja početak konstantnog ekonomskog slabljenja Iriga. Razlozi su postepena izolacija od glavnih komunikacija, smanjenje broja trgovaca i zanatlija, nedostatak industrijalizacije i pojava filoksere, bolesti vinove loze, koja je u vremenu od 1885. do 1895. godine uništila gotovo sve vinograde, glavnu poljoprivrednu granu na ovom području.

Na prelazu iz XIX u XX vek počinje snažno da se razvija zadrugarstvo, zemljoradničko i bankarstvo. U Irigu je 1929. godine osnovana „Fruškogorska voćarsko-vinogradarska zadruga“, koja već iduće godine podiže iriški podrum. Zadruga će biti veoma zaslužna u obnavljanju proizvodnje voća i vinove loze ne samo u Irigu, već i na celom ovom području.

I ostala mesta iriške opštine predstavljaju prave dragulje prošlosti i spadaju u starija naselja u Sremu.

 

Ribarski trg, 1911-1912

 

Ribarski trg, 100 godina posle

 

Tekst preuzet sa Turorgirig.org